بحران محیطزیست ریشه فرهنگی و اجتماعی دارد/ آموزش و مسئولیتپذیری، کلید صیانت از آب و خاک کشور
مدیرکل دفتر مشارکتهای مردمی و مسئولیتهای اجتماعی سازمان حفاظت محیطزیست کشور با تأکید بر اینکه بخش مهمی از چالشهای محیطزیستی ایران ریشه در مسائل فرهنگی و اجتماعی دارد، گفت: آموزش توانمندساز، مشارکت اجتماعی و الگوسازی استانی میتواند مسیر مدیریت پایدار محیطزیست را در کشور اصلاح کند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی نگاه خراسان جنوبی،دکتر محمدحسین بازگیر، مدیرکل محترم دفتر مشارکتهای مردمی و مسئولیتهای اجتماعی سازمان حفاظت محیطزیست کشور، در همایش آموزش محیطزیستی نیروهای مسلح استان خراسان جنوبی با اشاره به ابعاد گسترده بحرانهای زیستمحیطی اظهار کرد:
امروز کشور با مسائل بسیار جدی در حوزه آلودگی هوا، گردوغبار ناشی از فعالیتهای انسانی، بحران آب از نظر کمیت و کیفیت، فرونشست زمین، آلودگی منابع آبی، تخریب تنوع زیستی، جنگلها و زیستبومها مواجه است؛ اما در کنار این بحرانها، باید به یک چالش مهمتر یعنی بحرانهای فرهنگی و اجتماعی نیز توجه کنیم.
وی افزود: بخشی از مسئله محیطزیست ما به نوع نگاه، الگوهای رفتاری و ترجیح منافع کوتاهمدت بر منافع جمعی بازمیگردد؛ زمانی که در حاشیه جادهها به جای زیباییهای طبیعت، رقص زبالههای پلاستیکی دیده میشود یا گردشگری غیرمسئولانه منجر به آتشسوزی منابع طبیعی میشود، اینها نشانه یک مسئله فکری و فرهنگی است.
بازگیر با تأکید بر پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و امنیتی بحرانهای محیطزیستی تصریح کرد: خشکسالی، تخلیه سکونتگاههای مرزی، مهاجرتهای اجباری، تهدید امنیت غذایی و آسیب به سلامت جامعه تنها بخشی از نتایج بیتوجهی به محیطزیست است؛ در حالی که ما ظرفیتهای بزرگ تمدنی، دینی و فرهنگی برای حفاظت از طبیعت داریم.
وی با اشاره به آموزههای دینی و ادبیات کهن ایران گفت: در فرهنگ اسلامی و تمدن ایرانی، حفظ آب، خاک، درخت و گیاه همواره جایگاه ویژهای داشته است و از آیات قرآن و نامگذاری سورهها با عناصر طبیعت گرفته تا اشعار حکیم فردوسی که خردمندی در استفاده از منابع را یادآور میشود، همه نشاندهنده این ظرفیت بزرگ هستند.
مدیرکل دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست، دانشگاهها و جامعه نخبگانی کشور را یکی از مهمترین سرمایهها دانست و اظهار کرد:
دانشگاهها تنها نهادی هستند که اگرچه ممکن است در بسیاری از حوزهها خروجی نداشته باشیم، اما بهترین عملکرد را در آنها داشتهایم و این ظرفیت میتواند در کنار فناوریهای نوین و هوش مصنوعی، نقش مؤثری در مدیریت محیطزیست ایفا کند.
وی با اشاره به مفهوم مسئولیت اجتماعی افزود:مسئولیتپذیری صرفاً به امور خیریه محدود نمیشود هرچند که ساخت مدرسه و بیمارستان ارزشمند است، اما کافی نیست؛ باید به سرچشمه آلودگیها و تخریبها توجه کنیم زیرا در بسیاری از کشورهای دنیا، بخش قابلتوجهی از مدیریت مسائل اجتماعی و زیستمحیطی بر پایه مسئولیت اجتماعی شکل گرفته است.
بازگیر با بیان اینکه پرچمداری استانها یکی از رویکردهای مهم سازمان حفاظت محیطزیست است، خاطرنشان کرد:
در هر استان، متناسب با ظرفیتهای محلی و جامعه مدنی، یک روایت و الگوی قابل اجرا تعریف شده است؛ از «اسلام و محیطزیست» در قم تا «گردشگری پایدار» در گیلان، «نفت و محیطزیست» در خوزستان و «معدن و محیطزیست» در کرمان. در استان خراسان جنوبی نیز تمرکز بر ظرفیت نهادهای اجتماعی بهویژه نیروهای نظامی و انتظامی است.
وی ادامه داد:نیروهای نظامی و انتظامی، هم بهعنوان مأموران حاکمیت و هم بهعنوان شهروندان، از ظرفیت بالایی برای الگوسازی رفتاری، آموزش و پیشگیری برخوردارند و حضور میدانی آنها فرصت بزرگی برای ترویج حفاظت از محیطزیست است.
مدیرکل دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست کشور در پایان تأکید کرد:ما همه در قبال این سرزمین مسئولیم؛ سرزمینی که برای حفظ آن خونهای پاک بسیاری ریخته شده است و امروز وظیفه داریم همان آب، خاک و طبیعت را برای نسلهای آینده حفظ کنیم و با آموزش، مشارکت و اصلاح مسیر، الگویی ملی برای صیانت از محیطزیست بسازیم.