سقوط تیراژ کتاب در خراسان جنوبی؛ چاپخانهها در آستانه تعطیلی
مدیرمسئول انتشارات رزقی با اشاره به کاهش شدید مصرف و خرید کتاب در خراسان جنوبی گفت: «کتاب دیگر در سبد اولویتهای خانوارها نیست و تیراژ چاپ از سه هزار نسخه به کمتر از ۵۰۰ نسخه رسیده است. امروز ادامه کار برای بسیاری از چاپخانهها صرفه اقتصادی ندارد.»
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی نگاه خراسان جنوبی، محمدحسین رزقی، مدیرمسئول انتشارات رزقی، با تشریح وضعیت نشر و فروش کتاب در استان گفت: ما فعالیت انتشارات و فروش کتاب را از سال ۱۳۶۷ آغاز کردیم.
وی افزود: در ابتدا چاپ و فروش کتاب در همان محیط کوچک مؤسسه انجام میشد و بیشتر مراجعهکنندگان کلاسهای آموزشی خودمان مشتری کتابها بودند.
وی گفت: حدود سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۱ بخش فروش کتاب را از فعالیتهای دیگر جدا و برای عموم مردم آزاد کردیم. حدود ده سال بعد نیز بخش نشر استان را راهاندازی کردیم و در این سالها بیش از ۱۵۰ عنوان کتاب منتشر کردهایم.
کاهش شدید تیراژ چاپ کتاب
مدیرمسئول انتشارات رزقی با اشاره به تحولات بازار نشر گفت: در سالهای ابتدایی ما تیراژ سههزار نسخه چاپ میکردیم و فروش مناسبی هم داشتیم. اما به مرور این عدد به دو هزار، هزار، پانصد و اکنون حتی کمتر از ۵۰۰ نسخه رسیده است.
او دلیل این وضعیت را چند عامل دانست: چاپخانههای برخی شهرها به خاطر امکانات و خرید عمده کاغذ میتوانند قیمت پایینتری ارائه دهند؛ اما برای چاپخانههای استان ما ادامه کار با این قیمتها اصلاً صرفه ندارد و حتی با حداقل قیمت هم هزینههای چاپ در خراسان جنوبی از برخی شهرها بیشتر است.
کتاب از سبد خانوار حذف شده است
رزقی در بخش دیگری از سخنانش گفت: کتاب دیگر اولویت اول خانوادهها نیست. زمانی مردم برای خرید کتاب ارزش قائل بودند اما امروز خرید کتاب فقط در مواقع ضروری انجام میشود و یارانه و سوبسید کاغذ هم مثل گذشته وجود ندارد و قیمت کتاب برای بسیاری از خانوادهها قابل پرداخت نیست.
او با اشاره به تغییر نگرش جامعه نسبت به مطالعه افزود: وقتی یک دانشجو دکتری بیکار است و فردی که هیچ کلاس خاصی نرفته بهترین شغل را دارد، جوان چه انگیزهای برای مطالعه و خرید کتاب خواهد داشت؟ بخشی از جامعه مطالعه را ارزش میداند، اما تعدادشان زیاد نیست.
رقابت کتاب با فضای مجازی
به گفته وی، گسترش فضای مجازی و دسترسی آسان به نسخههای دیجیتال، وضعیت فروش کتاب چاپی را بیش از پیش دشوار کرده است: تحول بزرگی در جامعه رخ داده و بسیاری ترجیح میدهند نسخه PDF را دانلود کنند.
فعالیت عاشقانه؛ نه اقتصادی
مدیرمسئول انتشارات رزقی با انتقاد از ثبات قیمت پشتجلد کتاب و رشد هزینههای چاپ اظهار کرد: کتاب تنها کالایی است که ممکن است سالها همان قیمت قبلی را داشته باشد، ولی کاغذ، چاپ و سایر هزینهها چند برابر شده است. این کار از نظر اقتصادی اصلاً توجیه ندارد. وی خاطرنشان کرد: کتابفروشی و نشر فقط با عشق و علاقه ادامه پیدا میکند، چون از نظر مالی قابل اتکا نیست.
رزقی تأکید کرد: کسی که در حوزه نشر کار میکند باید عاشق فرهنگ باشد. تنها انگیزه ما این است که بدانیم سهم کوچکی در رشد فرهنگی جامعه داریم. برای تأمین زندگی مجبوریم از مسیرهای دیگری درآمد داشته باشیم؛ چون کتاب بهتنهایی جوابگو نیست.