نقد و بررسی کتاب ذهن درستکار در کانون کتاب خراسان جنوبی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی نگاه خراسان جنوبی؛در این نشست، رضا توکلی، فعال فرهنگی، به معرفی و نقد کتاب مطرح «ذهن درستکار» اثر جاناتان هایت، روان‌شناس اجتماعی برجسته، پرداخت.

توکلی در سخنان خود این کتاب را اثری پرفروش و تأثیرگذار دانست که توانسته است نگاه رایج به اخلاق، سیاست و مذهب را به چالش بکشد.

وی با اشاره به محتوای کتاب، توضیح داد: هایت با تکیه بر ۲۵ سال پژوهش در حوزه روان‌شناسی اخلاق نشان می‌دهد قضاوت‌های اخلاقی انسان‌ها بیش از آنکه برخاسته از عقل باشد، ریشه در احساسات و شهود دارد.

توکلی افزود: نویسنده در بخش نخست کتاب با طرح دیدگاه «شهودگرایی اجتماعی» بیان می‌کند که باورهای افراد عموماً از شهودشان نشئت می‌گیرد و استدلال عقلانی بیشتر برای توجیه این باورها به کار می‌رود.

وی خاطرنشان کرد: در بخش دوم، نظریه «مبانی اخلاقی» معرفی و در تحلیل دیدگاه‌های سیاسی لیبرال‌ها، محافظه‌کاران و آزادی‌خواهان به کار گرفته می‌شود.

توکلی یادآور شد: در بخش پایانی نیز هایت به توصیف «رفتار کندویی» انسان‌ها می‌پردازد و از ظرفیت همبستگی و همکاری در کنار زمینه‌های تعارض سخن می‌گوید. این فعال فرهنگی در پایان، ضمن تأکید بر اهمیت نگاه روان‌شناختی نویسنده، به برخی کاستی‌های اثر نیز اشاره کرد و گفت هرچند هایت موفق شده است نقش احساسات در قضاوت‌های اخلاقی را برجسته کند، اما در مواردی سهم عقلانیت و تربیت اجتماعی را کمتر از واقعیت نشان می‌دهد. همچنین کاربرد نظریه مبانی اخلاقی در فرهنگ‌ها و جوامع غیرغربی نیازمند بازنگری و بومی‌سازی است.