ایستادگی پروژه ریلی شرق کشور در برابر کمبود منابع و مشکلات

به گزارش نگاه خراسان جنوبی؛پروژه راه‌آهن بیرجند–زاهدان به‌رغم همه محدودیت‌های اعتباری و مشکلات موجود، همچنان فعال است و عملیات اجرایی آن با جدیت ادامه دارد. این طرح ملی که از آن به‌عنوان شریان حیاتی توسعه شرق کشور یاد می‌شود، می‌تواند اتصال خراسان جنوبی به شبکه ریلی کشور را تسهیل کرده و مسیر جدیدی برای جابه‌جایی کالا و مسافر ایجاد کند. با تکمیل این پروژه، نه‌تنها رونق اقتصادی و افزایش تبادلات تجاری برای استان‌های شرقی رقم خواهد خورد، بلکه شرق کشور بیش از پیش به مسیرهای بین‌المللی حمل‌ونقل متصل می‌شود. تداوم فعالیت کارگاه‌ها و حضور پررنگ عوامل اجرایی در این شرایط نشان می‌دهد که عزم جدی برای تحقق رویای ریلی مردم منطقه وجود دارد.

در این میان گروهی از خبرنگاران در قالب یک تور رسانه‌ای از روند اجرای پروژه ریلی شرق کشور بازدید کردند. در این بازدید که با حضور مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی و فرهادی، معاون عمرانی استانداری برگزار شد، خبرنگاران از نزدیک در جریان آخرین وضعیت طرح، چالش‌ها و اقدامات صورت‌گرفته قرار گرفتند و فرصتی برای طرح پرسش‌ها و گفت‌وگو با مسئولان مربوطه فراهم شد.

حرکت پرقدرت راه‌آهن بیرجند–زاهدان با بیش از ۱۸۰۰ نیروی فعال

پروژه راه‌آهن بیرجند–زاهدان به‌عنوان یکی از طرح‌های مهم و راهبردی شرق کشور، در سال‌های اخیر با سرعت قابل‌قبولی وارد فاز اجرایی شده است. میرمحمد مودی، مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی، با اشاره به اهمیت این طرح ملی گفت: این پروژه جزو نخستین طرح‌هایی بود که با موافقت مقام معظم رهبری و از محل منابع نفتی مجوز تأمین اعتبار دریافت کرد و همین موضوع مسیر اجرای آن را هموارتر ساخت.

مودی ادامه داد: در حدود ۱۸ ماه گذشته قراردادهای اجرایی نهایی و عملیات پروژه به‌طور کامل آغاز شده است و هم‌اکنون در بخش زیرسازی قطعات مختلف، به‌طور میانگین حدود ۲۵ درصد پیشرفت فیزیکی حاصل شده است. او با بیان اینکه دولت به‌صورت هم‌زمان تکمیل خط ریلی زاهدان–چابهار را نیز در دستور کار دارد، افزود: بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، بخش جنوبی این کریدور تا پایان امسال به بهره‌برداری خواهد رسید و پس از آن ادامه مسیر از زاهدان به سمت یونسی با سرعت بیشتری دنبال خواهد شد.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی با تأکید بر جایگاه راهبردی این پروژه خاطرنشان کرد: راه‌آهن شرق نه تنها نقشی اساسی در توسعه ترانزیت، صادرات و ایجاد ارزش افزوده برای کالاهای عبوری دارد، بلکه برای خراسان جنوبی با ۳۳۱ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان، اهمیتی دوچندان خواهد داشت.

به گفته وی، برخی قطعات پروژه بیش از دو سال است که فعال هستند و بیشتر قطعات حدفاصل نصرت‌آباد تا یونسی کمتر از ۱۸ ماه پیش کلید خورده‌اند. سرعت پیشرفت نیز در قطعات مختلف یکسان نیست؛ به‌طور مثال قطعه ۲۳ در نزدیکی گناباد با ۹۹ درصد پیشرفت فیزیکی در مرحله زیرسازی، در آستانه تکمیل است. در مقابل، قطعاتی وجود دارند که پیشرفت آن‌ها در حدود ۸۰، ۳۰ یا حتی ۱۰ درصد است.

آخرین وضعیت قطعات راه آهن شرق کشور

مودی با اشاره به آخرین وضعیت قطعات راه آهن اشاره ای له قطعه ۱۴ کرد و گفت: این قطعه تنها در سال نخست اجرای خود حدود ۳۰ درصد پیشرفت داشته و انتظار می‌رود تا پایان امسال به مرز ۵۰ درصد در حوزه زیرسازی برسد. هم‌اکنون بیش از هزار دستگاه ماشین‌آلات و نزدیک به ۱۸۰۰ نیروی انسانی در این پروژه عظیم فعال هستند که این موضوع نشان‌دهنده جدیت در پیشبرد آن است.

وی درباره تأمین منابع مالی پروژه توضیح داد: از زمان آغاز عملیات تاکنون حدود ۲.۶ همت اعتبار برای این طرح تأمین شده که ۱.۶ همت آن در دولت گذشته و یک همت دیگر در دولت چهاردهم تخصیص یافته است. همچنین اخیراً ۶۰۰ میلیارد تومان دیگر نیز برای تداوم پروژه به دست آمده و وزارت راه و شهرسازی درخواست حدود ۱۰ همت اعتبار دیگر تا پایان امسال را به سازمان برنامه ارائه کرده است.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی همچنین با اشاره به مطالبات پیمانکاران گفت: تاکنون ۱.۶ همت مطالبات ثبت شده که ۶۰۰ میلیارد تومان آن پرداخت شده و برای یک میلیارد تومان دیگر نیز تأمین اعتبار در دست اقدام است. او تأکید کرد: طبق برنامه‌ریزی‌ها تا پایان دولت چهاردهم، ریل به استان خراسان جنوبی خواهد رسید. بر اساس هدف‌گذاری‌ها، برخی قطعات از جمله قطعه ۲۳ و ۱۶ تا پایان سال ۱۴۰۴ به‌طور کامل در بخش زیرسازی تکمیل می‌شوند و قطعه ۱۴ نیز تا پایان همان سال به بیش از ۵۰ درصد پیشرفت خواهد رسید.

بیان چالش ها از سوی پیمانکاران

برخی از پیمانکاران حاضر در پروژه در حاشیه بازدید خبرنگاران، به بیان مشکلات و چالش‌های پیش‌روی اجرای قطعات مختلف پرداختند. به گفته آنان، بخشی از مسیر با عوارض طبیعی و توپوگرافی دشوار منطقه تداخل دارد و همین امر روند کار را پیچیده‌تر کرده است. همچنین حدود ۱۰ کیلومتر از مسیر در مالکیت زمین‌های شخصی قرار دارد که موضوع تملک و آزادسازی آن همچنان به‌عنوان یک چالش جدی باقی مانده است.

یکی دیگر از مشکلات اصلی که پیمانکاران بر آن تأکید داشتند، کمبود شدید منابع آب به‌دلیل خشکسالی‌های متوالی در منطقه است. آن‌ها می‌گویند تأمین آب سالم برای فعالیت‌های عمرانی از جمله بتن‌ریزی و خاک‌ریزی بسیار دشوار شده و همین موضوع در برخی قطعات بر سرعت کار تأثیر گذاشته است.

تامین سوخت و بودجه پروژه راه‌آهن خراسان جنوبی تضمین شد/ مشکلات پیمانکاران در حال برطرف شدن

فرهادی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی نیز در این تور با اشاره به محدودیت منابع آبی در استان گفت: با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از دشت‌های استان جزو مناطق ممنوعه هستند، حفر چاه و دسترسی به منابع آب با دشواری‌های زیادی همراه است. با این حال تلاش داریم با استفاده از چاه‌ها و منابع موجود و با همکاری پیمانکاران، مشکلات مربوط به تامین آب پروژه را برطرف کنیم و از هیچ تلاشی برای مساعدت به پیمانکاران دریغ نخواهیم کرد.

وی در ادامه به وضعیت مطالبات پیمانکاران اشاره کرد و افزود: تا کنون مبلغ یک‌هزار میلیارد تومان از مطالبات پیمانکاران در دولت دکتر پزشکیان پرداخت شده است. علاوه بر این، با پیگیری‌های انجام شده از سوی وزارت کشور و وزارت راه و شهرسازی، ۶۰۰ میلیارد تومان دیگر تخصیص یافته که طی روزهای آینده به حساب پیمانکاران واریز خواهد شد.

معاون استاندار درباره برنامه‌های مالی پروژه نیز توضیح داد: طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته، تا پایان سال جاری قرار است مجموعاً ۱۰ هزار میلیارد تومان برای پروژه راه‌آهن بیرجند–زاهدان تأمین اعتبار شود. امیدواریم با تحقق این اعتبار، مشکلات مالی و زیرساختی پروژه از جمله مسائل مربوط به تأمین آب، به‌طور کامل حل شود و اجرای پروژه با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند.

فرهادی تاکید کرد که پروژه راه‌آهن بیرجند–زاهدان به عنوان حلقه‌ای کلیدی از کریدور ریلی چابهار–سرخس، علی‌رغم چالش‌هایی مانند محدودیت منابع آب، مطالبات معوق پیمانکاران و نیاز به تزریق اعتبارات جدید، با جدیت و پشتکار در حال اجراست و تمامی تلاش‌ها بر این است که پروژه هر چه سریع‌تر و بدون توقف پیش رود.